Η κλιμάκωση της δέσμευσης

 

Eάν υπάρχει λογική εξήγηση για το εκλογικό αποτέλεσμα της Κυριακής, η κλιμάκωση της δέσμευσης ίσως να μπορεί να την αποδώσει: οι άνθρωποι παίρνουν λάθος αποφάσεις στηριζόμενοι στις αποφάσεις που έχουν λάβει στο παρελθόν, κυρίως ως προϊόν νέας επιβεβαιώσης των προηγούμενων αποφάσεων. Όταν έχουμε να κάνουμε με επενδύσεις είναι συναφής η γνωστή φράση “Throwing good money after bad”.

Σε μια τέτοια κατάσταση βρίσκεται η ΟΝΕ. Έχουν περάσει δύο χρόνια από το Καστελόριζο και ο ευρωπαϊκός τρόπος επίλυσης διαφορών και προβληματων έχει διανύσει μικρή απόσταση. Ειδικά τον τελευταίο χρόνο τα βήματα είναι σχεδόν μηδέν (το PSI θεωρείται ..μεμονωμένο περιστατικό ενώ επωμίστηκε κυρίως από τους ίδιους τους Έλληνες). Η κατάσταση όμως έχει προχωρήσει χωρίς να έχουν γίνει τα απαιτούμενα, έχει χαθεί αρκετός χρόνος και πλέον η κατάστασης έχει φτάσει στην Ισπανία, με την Ιταλία ακολουθεί από πίσω.

Το ευρωπαϊκό δίλημμα τοποθετείται πλέον ως περισσότερη ενοποίηση ή διάλυση.

Η μπάλα βρίσκεται στο γήπεδο της Γερμανίας. Εκείνη είναι η οποία μπορεί να πείσει τους μικρούς βόρειους εταίρους προς τη κατεύθυνση της ενοποίησης, αλλά πρώτα πρέπει να το αποφασίσει η ίδια, παραδίδοντας επιπλέον εθνικές αρμοδιότητες στην ΕΕ/ΟΝΕ καθώς θα διορθώνει τους φραγμούς που αποδεδειγμένα θα τεθούν από το δικό της Συνταγματικό Δικαστήριο. Επιπλέον, θα πρέπει να πείσει τους ίδιους τους πολίτες της για τα ωφελήματα μιας τέτοιας ενοποιητικής διαδικασίας. Ολλανδοί και Φινλανδοί θα πειστούν μόνο εάν η Γερμανία δείξει αποφασιστικότητα.

Ο οδικός χάρτης μας έρχεται και εδώ από το ΔΝΤ, το οποίο ανακοίνωσε εχθές την έκθεσή του για την οικονομία της ΟΝΕ ενώ χαρακτηριστικές είναι οι κραυγές του Μόντι: “εάν η σύνοδος αποτύχει να επιλύσει τα προβλήματα γρήγορα, «η κοινή γνώμη, αλλά και η γνώμη των κυβερνήσεων και των κοινοβουλίων… θα στραφεί ενάντια σε αυτήν την μεγαλύτερη ενοποίηση»“.

Η μοίρα της Ευρώπης είναι πλέον μπροστά στα μάτια μας, με μόνα ερωτήματα το “πως” και το “πότε”.

 

Οι κίνδυνοι

ΟΛΑ αυτά που γράφει ο Π. Παναγιώτου ΤΑ ΕΧΩ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙ εδώ σχεδόν από πριν τις εκλογές της 6/5
Χαίρομαι γιατί μου επιβεβαιώνει ότι δεν σκέφτομαι λάθος

Ο βασικός κίνδυνος είναι αποκλειστικά εγχώριας προέλευσης
Όπως έχει γίνει κατανοητό, εάν ακολουθηθεί η ίδια πορεία υλοποίησης του Μνημονίου τα αποτελέσματα θα είναι θεαματικά εκτός στόχων, περισσότερο και από ότι εμφανίζονται σήμερα
Καθώς δεν υπάρχει ούτε καν σκέψη νέου δανείου τόσο από ΔΝΤ όσο και από μέρους κάποιων ευρωπαϊων, η συνέχεια αποτυχίας του προγράμματος δεν θα μπορεί να δικαιολογηθεί σε κυβερνήσεις-οργανισμούς-πολίτες, οπότε, ο κίνδυνος απομόνωσης (η έξοδος ακολουθεί) είναι αυξημένος
Η αποτύπωση της διαδικασίας απογραφής, επαναδιαπραγμάτευσης και νέου, επικαιροποιημένου Μνημονίου θα είναι σημαντική αλλά δεν θα είναι το κλειδί
Η εφαρμογή του θα παραμείνει το πιο σημαντικό σημείο και βέβαια ο αντίκτυπος που θα συνεχίσει να έχει στην ελληνική κοινωνία

[Δε θα ήθελα να εμπλακώ σε κινδύνους που σχετίζονται με την νέα νέα πολιτική ηγεσία και τα εγχώρια μικροκομματικά που αναπόφευκτα είναι αντιμέτωπη]

Δεν ξέρω εάν η απόφαση για το έαν μας θέλουν ή όχι θα κριθεί στις επόμενες 45 μέρες, όπως έχει βάλει τιτλο ο Πάνος υπονοώντας κυρίως τις επιπτώσεις της διαπραγμάτευσης, απλά και μόνο γιατί δεν είμαι βέβαιος ότι κρίνεται τότε η τύχη της χώρας
Οι αποφάσεις ή μη-αποφάσεις της ΕΕ (εν μέσω Γαλλίας-Γερμανίας) θα είναι όμως ενδεικτικές
Το σημειώνω αυτό διότι αναμένεται εδώ και μήνες – συγκεκριμένα από το τέλος Ιαν 2012 – κάποιο σχέδιο ανάπτυξης εντός της ΕΕ/ΟΝΕ, ένα σχέδιο που μην συναρτά αναπτυξιακές διαδικασίες από την εφαρμογή της δημοσιονομικής σύγκλισης ή την ανακεφαλαιοποίηση τραπεζικών ιδρυμάτων [για τα οποία υπάρχει ασθενής σχέση, ειδικά σε περιόδους ύφεσης – αν κάποιος ξέρει διαφορετικά πράγματα…], αλλά που να δρα ξεχωριστά, ιδεατά θα ήταν κάτι σα το Ταμείο Συνοχής

Ο δεύτερος κίνδυνος είναι καθαρά εξωγενούς παράγοντα
Η παγκόσμια οικονομία δείχνει να συντονίζεται σε μια υφεσιακή πορεία, η Γερμανία δείχνει να έκανε peak κάπου μεταξύ Μαρτίου-Απριλίου, οι χθεσινές εκτιμήσεις της FED δείχνουν ότι η οικονοία χρειάζεται δημόσιες δαπάνες (λύνεται και με ..πολεμικές), η Ιαπωνία φυτοζωεί, το ΗΒ είναι καλός δείκτης, σημάδια καθόδου υπάρχουν παγκοσμίως, βλέπε και πετρέλαιο – βασικός δέικτης
Σε μια τέτοια ισορροπία σε χαμηλότερα επίπεδα, η εγχώρια οικονομία είναι από τους πιο αδύναμους κρίκους παγκοσμίως, δεν θα δημιουργήσει καμία έκπληξη εάν δεν αντέξει καθώς θα δέχεται αρνητική επίδραση από κάθε τομέα που θα απαιτείται να λειτουργεί υπέρ της ανάπτυξης (πχ και νέα μείωση της τουριστικής κίνησης το 2013 λόγω ύφεσης στην Ευρώπη)

[στον εξωγενή παράγοντα θα πρέπει να προσθεθεί η άνοδος του γεωπολιτικού ρίσκου, τόσο στη γειτονιά μας, όσο και στο μεγάλο στόχο Ιράν]

Η αβεβαιότητα για τα εγχώρια είναι σύντροφος τουλάχιστον από το Δεκέμβρη 2008 και θα συνεχίσει να είναι όσο η πολιτεία εξαρτάται από αξιολόγηση και δόσεις έναντι στόχων, μόνο που οι εξωτερικοί παράγοντες έχουν το πάνω χέρι τους τελευταίους 24 μήνες

Δραχμή vs Δολλάριο ΗΠΑ, 1974-2011

Δεν μπορώ να ισχυριστώ ότι το ανωτέρω γράφημα πληροί όλες τις “επιστημονικές μεθόδους” αναπαράστασης της ελληνικής συναλλαγματικής ισοτιμίας με το αμερικάνικο νόμισμα.

Είναι όμως απόλυτα ενδεικτικό γράφημα για την πορεία της δραχμής τις τελευταίες δεκαετίες. Σημειώνω, καθώς απουσιάζει για προφανείς λόγους η ισοτιμία από το 1953 (η και ακόμη το 1915), ότι η ισοτιμία δραχμής – δολλαρίου ΗΠΑ παρέμεινε σταθερή για περίπου 20-25 χρόνια, ήτοι το διάστημα 1953 έως το 1973 και μεταβλήθηκε οριακά (αν και το οριακά είναι περίπου 40%) έως τα τέλη της δεκαετίας του ’70.

Το 1953, εκτός του γάμου του Δράκουλα των Χανίων, είχαμε τη μεγαλύτερη πρόσφατη εγχώρια υποτίμηση έναντι του δολλαρίου, κατά 50%, και την ταυτόχρονη εισχώρηση του εγχώριου νομίσματος στη σταθερότητα του Βretton Woods, έως και το 1973 ($1=δρχ.30), οπότε και το σύστημα κατέρρευσε οριστικά ύστερα από την αποχώρηση του ..δολλαρίου.

Αυτό που έχει αξία στο παραπάνω γράφημα είναι η εκπληκτική αποτύπωση μιας σημερινής ισοτιμίας, στα όρια του 1:4.

Καθώς, το αμέσως προηγούμενο ποστ πραγματευόταν τα όρια που κινείται (υποθετικά ή και περισσότερο ρεαλιστικά) μια σημερινή ισοτιμία εγχώριου νομίσματος, με το σημερινό ας προσπαθήσω να δω πως έχει εξελιχθεί σήμερα μια τέτοια ισοτιμία.

1. ξεκίνησα με μια υψηλότερη εκτίμηση από εκείνη που υπονοούσε πριν 6 μήνες η αγορά, στις 1700 ή 1:5, αυτό έχει σήμερα μεταβληθεί κατά τουλάχιστον 20%, ήτοι περίπου στις 2000δρχ.

2. διαισθητικά και μόνο πηγαίνω στα αμέσως πιο στρογγυλά νούμερα, ήτοι 1:10, και δεν θα μου προξενούσε καμμία εντύπωση εάν σε συνθήκες αφόρητης κερδοσκοπίας (το πρώτο καιρό) βλέπαμε τιμές 50:1

3. συμβουλεύομενος όμως την “αγορά” εκτιμώ ότι κάτι μεταξύ 1500-2000

τέλος, δείτε και το παρακάτω γράφημα που ανακάλυψα τυχαία πριν λίγο:

Νέα Δρχ / New Drachma @ 1530 [implied]

βάση: 340,75 δραχμές ανταλλάχθηκαν με 1 ευρώ – ΚΑΠΟΤΕ

26/9/11: Πρώτος ο Ρουμπίνι και το τημ του προσπάθησαν να κάνουν valuation στη περίπτωση νέας δραχμής “the new drachma would need to be 120% weaker, in real terms” – “We thus believe that a 120% decline represents a mere minimum for a newly introduced Greek currency, given reasonable assumptions.” – “it represents a starting point only: It could easily be exceeded, should an acceleration in inflation erode the initial gains.” (δείτε ανοικτό ποστ)

Καθώς δεν έβαλαν νούμερο (ευφυώς σκεπτόμενοι), βάζω: υπονοούν κάτι σε 750δρχ και παραπάνω…

2/10/11: Ο Σημίτης έγραψεΕνα ευρώ θα αντιστοιχεί σε εξακόσιες δραχμές ή και πολύ παραπάνω

σχόλιο:”όπως γράφει το 120% είναι το μινιμουμ, έψαξα αλλά δε μπόρεσα να βρω (το έχω ανεβάσει, αν θυμάμαι καλα) μια αντίστοιχη εγχώρια μελέτη του 2008? όπου η ισοτιμία 340.75 έπρεπε να είχε φτάσει στο 1500 (το 2008)

Μετά από κάποιες μέρες, όταν η Νομούρα επανέφερε το θέμα της νέας δραχμής (6/12/11: Nomura: 0,57 δολάρια θα αγοράζει η νέα δραχμή – Πόσο θα υποτιμηθεί) βρέθηκε αυτό που έψαχνα:

15/11/08: Ράπανος: Σήμερα θα χρειαζόμασταν 1.500 δρχ για 1 ευρώ! (Ημερησία)

σχόλιο: “Αν και το άρθρο της Ημερησίας αναγράφει “Θ. ΡΑΠΑΝΟΣ”, μάλλον πρόκειται για τον σημερινό κύριο της ΕΤΕ
ας κάνουμε απλές αναλογικές συγκρίσεις, σύμφωνα με τα όσα αναφέρει ο Ράπανος, βλέπουμε ότι ένα (1) ευρώ θα είχε εύκολα 1,200 νέες δραχμές, ενδέχεται να πάμε και σε ..στρογγυλά νούμερα, όπως ένα παλαιό ευρώ θα ισούται με πέντε νέα, ήτοι 1,700 νέες δρχ.
μόνο με τέτοιες συγκρίσεις μπορείς να βγάλεις άκρη, καθώς η αρχικά οριζόμενη ισοτιμία δε θα λέει και πολλά, εκτός εάν τοποθετηθεί σε επίπεδα πχ 1,350δρχ για ένα (1) γιούρα

εχθές είδα ότι οι δικές μου εκτιμήσεις – όμως ακριβώς ότι έλεγε ο Ράπανος το 2008 – συμπίπτουν με τις εκτιμήσεις της αγοράς!!
Market Implies Greek Devaluation To 1530 Drachma Versus Euro ήμουν μάλλον περισσότερο απαισιόδοξος…
MSCI has an interesting analysis of what a decoupled Drachma (and for that matter Lira, Escudo, and Irish Pound) would look like. ..Greeks entered the EMU in January 2001 at 340.75 Drachma to the Euro, the current market is pricing in a massive devaluation to around 1530 Drachma to the Euro

Σήμερα, δεν θεωρείται πιθανό (>50%) η Ελλάδα να εξέλθει της ΟΝΕ και να επιστρέψει σε εθνικό νόμισμα. Όμως, η παραπάνω εκτίμηση της αγοράς, δείχνει ότι οι πιθανότητες ΔΕΝ είναι ΜΗΔΕΝ (εδώ και κάμποσο καιρό, ειδικά μετά το καλοκαιρινό αποτυχημένο PSI).
Θα έδινα, ότι δηλαδή η αγορά υποθέτει, 1/3. Kαι προετοιμάζεται.

Ιcap: Προετοιμασίες για επιστροφή στα αρχικά νομίσματα των χωρών της ευρωζώνης 
Σύμφωνα με τους Financial Times, η Icap, δήλωσε ότι έχει πραγματοποιήσει δοκιμές στην πλατφόρμα συναλλαγών EBS –που είναι και η δημοφιλέστερη μεταξύ των traders ξένου συναλλάγματος- για να διασφαλίσει ότι θα μπορούσαν να γίνουν συναλλαγές και με τα 17 νομίσματα έναντι του δολαρίου μέσα σε λίγες ημέρες από την επανεισαγωγή τους.
«Ξεσκονίσαμε τα πάντα», δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος της Icap, David Rutter. «Αυτό είναι ένα προληπτικό βήμα για να εξασφαλίσουμε ότι θα είμαστε έτοιμοι σε οποιοδήποτε ενδεχόμενο»
.